روش و روش‌شناسی در علوم انسانی اسلامی چارچوبی برای تحلیل و ارزیابی نظریه‌های علم دینی و علوم انسانی اسلامی

علوم انسانی در صبغه اسلامی

علوم انسانی- اسلامی: چالش‌ها و راهکارها

هدف: هدف پژوهش حاضر، تبیین و ارائۀ برخی راهکارها برای عبور از چالشهای پیش رو در علوم انسانی- اسلامی بوده است. روش: روش پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کیفی است که با نگرشی تحلیلی- تطبیقی به منابع دینی و علوم انسانی رایج صورت گرفته است. یافته‌ها: علوم انسانی- اسلامی، حاصل برداشت محقق از واقعیات مربوط به انسان در یک رشته یا موضوع پژوهشی است که ابتنای آن بر منابع معرفت‌شناختی دینی استوار باشد. بحث پیرام...

معیار علم دینی با تأکید بر علوم انسانی اسلامی (از منظر علامه طباطبایی)

«معیار علم دینی» عنوانی است که در این مقاله، مورد تحقیق و بررسی قرار خواهد گرفت. در این زمینه دیدگاه‌ها و روی‎کردهای مختلفی مطرح است که دیدگاه مرحوم علامه طباطبایی از جمله آن می‌باشد. دینی‌بودن علم را می‌توان در عناصر و مؤلفه‌های مختلفی نظیر مبانی، موضوع، مسائل، روش، هدف و... جست‏وجو نمود. این ملاک‌ها را می‌توان در اضلاع سه‌گانه علم، عالم و معلوم ترسیم نمود. اضلاع مرتبط با عالِم و معلوم،...

راهبردهای ارزش‌آفرینی در پژوهشهای علوم انسانی اسلامی

هدف: پژوهش حاضر به دنبال ارتباط بین فنّاوری نرم با تحقیقات علوم انسانی و به منظور ارزش‌آفرینی در پژوهشهای علوم انسانی اسلامی بود. روش: این پژوهش یک مطالعۀ کیفی و کمّی(آمیخته) است که به صورت توصیفی- تحلیلی با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی‌ها...

نقش اجتهاد در تدوین علوم انسانی اسلامی

با توجه به قلمرو وسیع دین مبین اسلام و شمول آن نسبت به مسایل فردی، اجتماعی، روحی، جسمی، مادی، معنوی و همه ابعاد و شئون انسانی و ارتباط تنگاتنگ علوم انسانی همچون روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، حقوق، سیاست، تعلیم و تربیت با جنبه‌های معنوی و روحی و فردی و اجتماعی انسان، پیوند عمیق اسلام و علوم انسانی روشن می‌گردد. هم‌چنین نحوه دست‌یابی به معارف قرآن و سنت و عقل بدیهی و قریب به بدیهی نیز جز با تلاش علمی ...

مدل روش‌شناختی نظریه‌‌پردازی در علوم انسانی اسلامی

برای تولید علوم انسانی اسلامی با هر رویکردی باید از قرآن استفاده کرد. به خصوص رویکردهایی که با تولید نظریه درصدد تولید علوم انسانی اسلامی هستند، یعنی تولید علم با استفاده از قرآن در مقام گرد‌آوری، ساخت فرضیه، نظریه‌پردازی،... بیشتر نیاز به استفاده از آیات قرآن دارند. اما با چه روشی می‌توان در مقام نظریه‌پردازی از قرآن استفاده کرد؟ به عبارت دیگر چگونه می‌توان از قرآن به نظریه‌پردازی نائل شد؟ مکا...